دیدبان: امروز مصادف با 30 ژوئن اولین سال‌ مراسم تحلیف محمد مرسی رئیس جمهور مصر در میدان التحریر است. وی در یک انتخابات آزاد و سراسری توانست اکثریت آرای مردم را کسب کند و به عنوان اولین رئیس جمهور منتخب مردم مصر بعد از مبارک تصدی و سکان اداره این کشور را به مدت چهار سال بر عهده بگیرد.

محمد مرسی پس از رسیدن به قدرت قول داد که اقتصاد مصر را پویا و نیز با عوامل و بازمانده‌های رژیم گذشته مقابله کند و در راستای تحقق اهداف انقلاب گام بردارد، اکنون یک سال از روی کار آمدن مرسی گذشت، او مانده با وعده‌هایش و در آن سوی دیگر در خیابان‌ها معترضانی که خواهان تحقق خواسته‌ها و مطالبات خود هستند.

معترضان برکناری مرسی از قدرت و برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری را خواستار هستند.

از سوی دیگر وزارت بهداشت مصر 12 آمبولانس را به میدان التحریر اعزام کرد تا در صورت نیاز به زخمی‌ها خدمات ارائه نماید. تعدادی از معترضان نیز از دو روز پیش مقابل کاخ الاتحادیه ریاست جمهوری چادر تحصن برپا کرده و امروز مقابل کاخ تظاهرات خواهند کرد.

 معترضان می‌گویند که اخوان المسلمین در صدد قبضه کردن و انحصار قدرت است امری که طرفداران دولت آن را رد کرده و معتقدند که آنها خواستار به آشوب کشیدن کشور و ایجاد هرج و مرج فراگیر هستند.

اما این تظاهرات از عصر امروز در تجمعی اعتراض‌آمیز در میدان التحریر قاهره و سایر شهرهای این کشور حضور می‌یابند تا نارضایتی خود را از عملکرد و سیاست‌های وی اعلام کنند..

محمد البرادعی دبیر کل سابق آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و رئیس حزب الدستور مصر اعلام کرد تظاهرات امروز (یکشنبه) در اعتراض به ناکارآمدی‌های دولت حاکم صورت می‌گیرد نه در مخالفت با اخوان‌المسلمین.

از سوی دیگر نعمان جمعه رئیس سابق حزب الوفد مصر گفت: «حکومت محمد مرسی در مصر ظرف یک روز سقوط نخواهد کرد. اخوان المسلمین بهتر است از لجاجت با مصری‌ها دست بردارد».

یکی از سازمان‌دهندگان این اعتراضات پیش‌بینی‌ کرده است که مروز بیش از 5 میلیون نفر در برابر کاخ ریاست جمهوری حاضر خواهند شد.

منابع خبری همچنین اعلام کرده‌اند که هم اکنون محمد مرسی و همسر و دو فرزندش در کاخ قبه در شهر قاهره مستقر هستند‬.

به گزارش شاهدین عینی لحظه به لحظه بر تعداد حاضران در میدان التحریر افزوده می‌شود.

 خواسته‌های مخالفان
اما سوالی که در این بین مطرح می شود این است که خواسته های مخالفان از حکومت مرسی چه است؛  «حمدین صباحی» موسس جریان مردمی معارض مصر خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری شد. 

صباحی طی اظهاراتی گفت که مرسی و جماعت اخوان‌المسلمین تصور می‌کنند که با این شیوه مبتنی بر قبضه کردن زمان امور می‌توانند به حکومت خود ادامه دهند اما این شیوه به شکست منتهی خواهد شد همچنانکه برای رژیم سابق اتفاق افتاد.

وی افزود که تصمیمات هفت‌گانه مرسی دلالت بر این دارد که وی به خواسته ملت احترام نمی‌گذارد و به درخواست‌های آنها و 15 میلیون نفری که طومار جنبش تمرد را امضا کرده‌اند، اعتنایی ندارد.

این در حالی است که در درگیری‌های روز جمعه در مصر 3 نفر از جمله یک تبعه آمریکایی کشته و بیش از 250 نفر نیز زخمی شدند.

معترضان مصری طی چند روز گذشته به مقرهای اخوان‌المسلمین در شهرهای مختلف حمله کرده و تا کنون چهار نفر از اعضای این جماعت را به قتل رسانده‌اند.

«حسن شاهین» سخنگوی رسمی کمپین «تمرد» مصر در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در قاهره تاکید کرد که امروز مصادف با 30 ژوئن راهپیمایی‌های گسترده‌ای علیه حکومت اخوان المسلمین برگزار می‌شود.

شاهین در ادامه افزود: این راهپیمایی‌ها مسالمت آمیز خواهد بود و کمپین «تمرد» با دادن فراخوانی خواستار حضور هرچه گسترده‌تر مردم مصر در این تظاهرات جهت براندازی حکومت اخوان المسلمین شده است.

وی گفت: کمپین «تمرد» تصمیم گرفته تا کناره گیری «محمد مرسی»، رئیس جمهوری مصر در میدان‌های مورد نظر قاهره و دیگر شهرهای مصر تحصن کنند.

شاهین تاکید کرد که وزارت کشور و ارتش مصر فقط نباید از نظام بلکه باید از مردم مصر هم حمایت کنند، چون این تنها مردم هستند که باقی و برقرار می‌مانند و نظام‌ها و رژیم‌های سیاسی همواره فانی هستند.

وی افزود: ارتش همچنین باید از تظاهرات کنندگان مسالمت‌جوی مصری در برابر گروه‌های شبه نظامی و هرج و مرج طلبان حمایت کنند.

شاهین گفت: مردم مصر به طور عام و جوانان آن به طور خاص سرنوشت مصر را مشخص خواهند کرد و ما به هیچ طرف خارجی اجازه دخالت در امور داخلی کشور خود را نخواهیم داد و دولت آمریکا نیز باید همواره به سیاست‌هایی که در قبال مصر اتخاذ می‌کند و رشد آگاهی و بیداری نزد جوانان مصری آگاه و هوشیار باشد.

شاهین با اشاره به اهمیت تحصنی که قرار است، در میدان التحریر یا مقابل کاخ الاتحادیه گفت: کمپین «تمرد» مصر تاکنون بیش از 22 میلیون امضا برای سلب اعتماد از محمد مرسی جمع‌آوری کرده است.

در واکنش به خواسته های مخالفان، «محمد مرسی» در سخنانی که اخیرا خطاب به ملت مصر ایراد کرد، به اشتباهات یکسال گذشته ریاست جمهوری خود اذعان کرد و نسبت به وقوع خشونت هشدار داد. وی که به مناسبت نخستین سالروز ریاست جمهوری‌اش برای ملت مصر سخنرانی می‌کرد، اذعان کرد که در این یکسال اشتباهاتی نیز رخ داده است اما این اشتباهات قابل جبران است.

وی افزود: ما در این یکسال در برخی موارد موفقیت‌هایی کسب کردیم و در برخی موارد نیز با مشکلاتی مواجه بودیم؛ انقلاب دشمنانی دارد، اشتباهاتی رخ داده است اما تصحیح این اشتباهات واجب است.

وی تصریح کرد که دودستگی سیاسی در کشور به حدی رسیده است که تجربه دموکراسی نوپای کشور را تهدید می‌کند.

کارشناسان چه می گویند

در همین حال "امیل امین" رئیس مرکز مطالعات الحقیقه مصر در گفت‌وگو با  تسنیم  با اشاره به فراخوان گروه‌های مخالف دولت فعلی مصری برای برگزاری تظاهرات گسترده به منظور سرنگونی دولت محمد مرسی گفت: خواسته اصلی مخالفان مرسی، برگزاری انتخابات زود هنگام برای انتخاب رئیس جمهور جدید است و معتقدم که این خواسته از سوی طرف مقابل پذیرفته نخواهد شد.

وی با اشاره به احتمال وقوع درگیری‌های خشونت بار در پی مخالفت محمد مرسی و کابینه اخوان المسلمین با خواسته معترضان، تاکید کرد که نگرانی‌ها از بابت بالا خشونت، در سایه انتشار گسترده نیروهای امنیتی در قاهره و اطراف آن بویژه در شهرک رسانه‌ای بیشتر شده است.

این کارشناس مسائل مصر با بیان اینکه همه گزینه‌ها در خصوص تظاهرات مخالفان مرسی و واکنش‌ها به خواسته‌های آنان باز است، ابراز امیدواری کرد که طرف‌های مسئول در تحولات فعلی با حکمت و درایت از ورود مصر به مرحله بحران جلوگیری کنند.

امین کابینه محمد مرسی و گروه‌های مخالف دولت اخوان المسلمین را به آشتی فرا خواند و افزود: از نظر مخالفان، دولت قاهره عملکرد مناسبی نداشته و آنچه بیش از هر موضوع دیگری عصبانیت مخالفان مرسی را برانگیخته، عدم مشارکت آنها در قدرت است زیرا مرسی و جماعت اخوان المسلمون همه سمت های دولتی را بین خود تقسیم کرده‌اند و معتقدم یکجانبه‌ گرایی جریان حاکم دلیل اصلی تحولات اخیر مصر و تقسیم شهروندان مصری به گروه‌های موافق و مخالف مرسی است.

وی با بیان اینکه بسیاری از جریان‌های سیاسی مصر معتقدند که تصمیم مرسی مبنی بر قطع روابط با دمشق، تصمیمی عجولانه است، تصریح کرد که به عقیده مخالفان محمد مرسی، گرچه ممکن است با بشار اسد موافق نباشیم ولی این موضوع نباید به قطع روابط با سوریه منجر شود زیرا روابط قاهره با دمشق قدیمی و قوی بوده است.

مدیر مرکز مطالعات الحقیقه مصر در پاسخ به سئوال خبرنگار ما درباره سیاست یک بام و دو هوای مرسی در قطع روابط با دمشق و باز گذاشتن سفارت رژیم صهیونیستی در قاهره گفت: این اشکال بر این سیاست مرسی وارد و انتقاد به جایی است، نظر ما و سایر ناظران سیاسی بر این است که مرسی با حفظ روابط با سوریه می‌توانست نقش میانجی را در حل بحران این کشور بازی کند زیرا شهروندان سوری بر خلاف رژیم صهونیستی که در دشمنی با مصر معروف است؛ برادران ملت مصر هستند.

وی عملکرد مرسی در خصوص روابط با دمشق و تل آویو را دوگانگی اخلاقی توصیف کرد و افزود: این وضعیت در خصوص رابطه با جمهوری اسلامی ایران نیز صدق می کند زیرا در حالی که بنده به عنوان شهروند مصری امکان برقراری تماس تلفنی با جمهوری اسلامی ایران را ندارم؛ برقراری تماس تلفنی با رژیم صهیونیستی از داخل مصر به آسانی امکان پذیر است.

 حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل نیز که با مهر مصاحبه می‌کرد درباره آینده اعتراضات مصر معتقد است: در حقیقت اکنون شرایط مصر به گونه ای است که هر روز این کشور شاهد تقابل دو طیف موافق و مخالف دولت محمد مرسی است. از آنجایی که در طول یک سالی که از ریاست جمهوری محمد مرسی می گذرد، وی نتوانست همه طیف های سیاسی را در درون دولت خود جای دهد و بیشترین محیط فکری وی در چارچوب تفکرات سلفی ها و وهابی ها قرار دارد.

وی با بیان این مطلب افزود: ادبیات پرخاشگرانه محمد مرسی در مورد طیف های معتدل جامعه مصری این جامعه را به دو قطب موافق و مخالف تبدیل کرد و در نتیجه همه طیف ها نیروهای خود را به میادین و خیابان ها فراخواندند. تقابل هواداران جبهه نجات ملی به رهبری محمد البرادعی رئیس حزب الدستور، حمدین صباحی و عمرو موسی از نامزدهای سابق ریاست جمهوری با جریان سلفی ها، اخوان المسلمین و وهابی ها بحران اجتماعی جدیدی برا انقلاب نوپای مصر ایجاد کرد.

مرسی از حضور یکساله خود می گوید
از سوی دیگر «محمد مرسی» رئیس‌جمهور مصر در مصاحبه با روزنامه «گاردین» که امروز منتشر شده گفت انقلاب دومی در مصر اتفاق نخواهد افتاد.

وی برگزاری انتخابات زودهنگام را نیز رد کرد و گفت به هیچ وجه از قانون اساسی عدول نمی‌کند.

مرسی افزود کناره‌گیری از سمتش مشروعیت جانشینانش را زیر سوال می‌برد.

وی در این مورد گفت: اگر ما کسی را که بر اساس قانون اساسی روی کار آمده‌ است را تغییر دهیم، خوب، قطعا برای نفر بعد هم گروه‌ها یا مخالفانی هستند که یک هفته یا یک ماه بعد از او می‌خواهند کناره‌گیری کند.

رئیس‌جمهور مصر افزود: به هیچ‌وجه جایی برای مذاکره بر سر مشروعیت قانون اساسی وجود ندارد. مردم می‌توانند تظاهرات کنند و نظراتشان را ابراز کنند. اما پایبندی و عمل به قانون اساسی لازم است. این نکته اساسی است.


مرسی در مورد عملکرد رسانه‌های خصوصی در برابر اعتراضات در مصر هم گفت این شبکه‌ها تلاش می‌کنند تا آنچه در مصر رخ می دهد را بزرگنمایی کنند.

وی گفت این شبکه‌ها «موارد کوچکی از خشونت را گرفته و آن را به عنوان وضعیت کل کشور نمایش می‌دهند».

وی افزود این رسانه‌ها از راه‌های نامشروع کسب درآمد کرده و از «این پول برای ضربه زدن به نظام کنونی و بازگرداندن رژیم سابق استفاده می‌کنند».

رئیس‌جمهور مصر گفت بازمانده‌های رژیم سابق برای حمله به حامیانش در اخوان‌المسلمین مزدور اجیر کرده‌اند.

وی سپس گفت برخی کشورهای خارجی در حال ایجاد ناآرامی در مصر هستند.

مرسی در پاسخ به این سوال که آیا منظور او عربستان و امارات است، گفت: نه، من کلی صحبت می‌کنم. هر انقلابی دشمنانی دارد و افرادی هستند که سعی می‌کنند در مسیر مردم مصر برای رسیدن به دموکراسی مانع‌تراشی کنند.

وی افزود به محض آنکه نمایندگان پارلمان انتخاب شوند و در آن مستقر شوند، این متمم را در آن به بحث می‌گذارد.

مرسی در برابر ادعای مخالفان که وی را به ناتوانی در اجماع متهم می‌کنند هم سیاستمداران سکولار را عامل به وجود آمدن بن‌بست کنونی دانست.

وی گفت بارها از گروه‌های مختلف خواسته است به کابینه و دولت بپیوندند، اما آن‌ها این پیشنهاد را رد کرده‌اند. مرسی در دفاع از حضور تعداد زیادی از سلامگرایان در دولت نیز گفت رئیس‌جمهور منتخب حق دارد متحدان خود را در دولت به کار گیرد. وی افزود: این مفهوم دموکراسی واقعی است.

رئیس‌جمهور مصر اذعان کرد که تاکنون پستی به «محمد البرادعی» یکی از سران مخالفان سکولار پیشنهاد نکرده، اما افرادی نظیر «منیر فخری» و «گودا عبدل خلیف» که از وزرای عضو گروه‌های مخالف بودند، بر خلاف میل او کابینه را ترک کردند.

  
مرسی در پاسخ به این سوال که چرا از موارد خطا و خشونت پلیس چشم‌پوشی می‌کند، گفت: زمانی که من حمایت خود از پلیس یا ارتش را اعلام می‌کنم، این حمایت از کل پلیس یا ارتش است. این موسسات در اصل و در کل موسسات خوبی هستند. در این صورت، اگر هم در آنجا مواردی از نقض قانون، جرم یا سوءاستفاده باشد، خوب قانون باید به آن رسیدگی کند. من از این موسسه‌ها تقدیر می‌کنم. من از افراد حمایت نمی‌کنم. و قطعا، تعداد افرادی که دست به این اعمال زده‌اند، در مقایسه با کل نفرات سازمان بسیار اندک است.

رئیس جمهور مصر افزود ارتش پیش از این از حضور در قدرت ضربه خورده و سران آن «اکنون مشغول امور خود ارتش هستند.

مرسی در این مورد گفت: این پرونده‌هایی که شما می‌گوئید توسط شهروندان یا وکلای آن‌ها ارائه شده و پیگرد مربوط به آن نیز انجام گرفته است. اما پیگرد و نظام قضایی کاملا از هم مستقل هستند. اگر کسی می‌گوید که من در کار دستگاه قضایی دخالت می‌کنم، باید مدارک و نمونه‌ای برای آن ارائه دهد.

  در هر حال باید دید در پایان تظاهرات امروز سرنوشت مبهم و پیچیده مصر چه می شود و مردم این کشور شبی را با آرامش به سر می برند.